İyiTarımUygulamalarıBelgelendirmesi

İyi Tarım Uygulamaları

Uluslararası onaylı ve akredite;
İyi Tarım Uygulamaları Belgelendirmesi ve Sertifikasyon Hizmetleri

İyi Tarım Uygulamaları Belgelendirmesi

Yaşanabilir ve sağlıklı bir çevrede yaşamak her insanın hakkıdır. Ama doğayı korumak ve çevreyi sağlıklı tutmak da insanların görevidir. Buna rağmen insanlar ihtiyacı olan gıda maddelerini üretmek için gerçekleştirdiği tarımsal faaliyetler sırasında doğaya çok fazla zarar vermekte ve zarar vermeye devam etmektedir. Yapılan tahminlere göre 2050 yılında dünya nüfusu 9 milyar olacaktır. Nüfusun bu kadar büyümesi ile daha fazla ve daha çeşitli gıdaların üretilmesi gerekmektedir. Oysa tarım alanlarında aşırı pestisit kullanılması, yanlış sulama ve gübreleme yapılması ve genetiği oynanmış gıdalar üzerinde yapılan çalışmalar ile tarım alanları bilinçsiz ve sorumsuz şekilde kullanılmaktadır. Bu durumda yeni tarım alanlarına ihtiyaç duyulacaktır. Bu da ormanların ve meraların yok olma tehlikesini tetiklemektedir. 1990 ile 2000 yılları arasında dünyada ormanların tahrip edilme oranı binde 2,3 olarak hesaplanmıştır. Bu oran Asya ülkelerinde binde 10,4’e çıkmaktadır.

Netice olarak nüfus artışının yarattığı bu sıkıntı, kişi başına düşen üretim alanlarının azalmasına, su kıtlığının yaşanmasına ve tarım ürünleri açığının büyümesine yol açmaktadır.

Tarımda kimyasal maddelerin bilinçsiz kullanılması da bu durumun riskini arttırmaktadır. Bu şekilde tarımsal ürünlerde ve hayvan yemlerinde kalıntılara rastlanmakta, sulardaki kimyasal kirlilik artmakta, tarımda çalışanlar kimyasal maddelerle aşırı temas yaşamakta, mikrobiyolojik kirlilik artmakta ve sera etkisi yaratılarak iklim değişiklilerine neden olmaktadır.

Bu durumun bu şekilde sürdürülmesi ile insanlar, aslında farkında olmadan kendi sonlarını hazırlamaktadır. İşin aslına bakılırsa tarımsal üretimde kimyasal maddelerin kullanılması tamamen engellenemez. Ama en azından getirilecek sınırlamalar ile kontrol altında tutulabilir. Bu anlayış sayesinde dünyada iyi tarım uygulamaları başlatılmıştır.

Dünyada İyi Tarım Uygulamaları

İyi tarım veya uygun tarım demek, güvenilir ve sürdürülebilir tarım yapmak demektir. Bu konuda Amerika’da Gıda Tarım Örgütü (FAO) ve Avrupa Birliği ülkelerinde Avrupa Perakendeciler Birliği (Euro Retailer Producer Group, EUREP) farklı çalışmalar yapılmıştır.

1997 yılında kurulan Avrupa Perakendeciler Birliği, hemen iyi tarım uygulamaları (Good Agricultural Practices, GAP) standardı çalışmalarını başlatmıştır. 1999 yılında da EUREP-GAP protokolünü yayınlamış ve öncelikle yaş meyve ve sebzede iyi tarım uygulamaları esaslarını açıklamıştır. Günümüzde en kapsamlı iyi tarım uygulamaları EUREP-GAP protokolüdür.

Avrupa Perakendeciler Birliği, dünyada toplam yaş meyve sebze pazarının yüzde 80’ine yakın bir kısmını elinde bulundurmaktadır. Avrupa Perakendeciler Birliği’nin üyesi olan çok büyük marketler, EUREP-GAP Belgesi olan tarımsal ürünleri terich etmeye başladığı için de diğer dünya ülkeleri iyi tarım uygulamalarının önemini kavramaya başlamışlar ve 2002 yılında itibaren ulusal ve bölgesel çalışma grupları kurarak, ülkelerindeki tarımsal üretimi EUREP-GAP protokolüne uygun şekle getirmeye başlamışlardır. Bugün dünya genelinde 80 ülkede EUREP-GAP Belgesi verilmektedir.

EUREP-GAP standardı gıda güvenlik sisteminin temel prensiplerinden yola çıkmış ve HACCP Tehlike Analizi ve Kritik Kontrol Noktaları Sistemi’nde yer alan bütün üretim aşamalarındaki kritik kontrol noktalarını tespit etmiş ve belirlenen bu noktalar ile ilgili uyum kriterlerini ortaya koymuştur. Yani EurepGAP, GAP ve HACCP prensipleri ile birleştirilmiş bir bütündür.

EUREP-GAP standardı üç farklı dokümandan meydana gelmiştir:

      Genel düzenlemeler: Belge alınırken izlenecek prosedürleri açıklamaktadır.

      Kontrol noktaları ve uyum kriterleri: İyi tarım uygulamaları yapılırken izlenecek olan yöntemi açıklamaktadır.

      Kontrol listesi: Üretici ve denetçilerin takip etmesi için üretimin bütün aşamalarda yer alan kritik noktaların yazılı olduğu bir listedir.

EUREP-GAP standardında kritik kontrol noktaları ise üç çeşit olarak belirlenmiştir:

      Kritik zorunlu kriterler: Bu kriterlerin tamamen yerine getirilmesi gerekir. Bu kriterlere uyulmamışsa belge düşer.

      Kritik zorunlu olmayan kriterler: Bu kriterlerin en az yüzde 95’inin yerine getirilmesi gerekir.

      Olabilir kriterler: Bu kriterler öneri niteliğindedir.

İyi Tarım Uygulamalarının Faydası

Yukarıdaki açıklamalar ışığında iyi tarım, insan ve hayvan sağlığına ve doğaya zarar vermeyen bir tarımsal üretim yapılmasını ifade etmektedir. Doğal kaynakların ve çevrenin korunması, tarımda izlenebilirliğin ile sürdürebilirliğin sağlanması, daha da önemlisi gıda güvenliğinin sağlanması amacı ile yapılan tarımsal üretim modeline iyi tarım uygulaması denmektedir.

O zaman iyi tarım uygulamaları ile elde edilecek yararlar şu şekilde açıklanabilir:

      Doğal kaynakları korumak ve çevre bilincini yaygınlaştırmak

      Hava, su ve toprak kirliliğinin önüne geçmek

      Planlı üretim yapılması sağlamak

      Atıklar için depolama ve geri dönüşüm imkanları yaratmak

      Çiftlik hayvanlarının refahını ve sağlıklı gelişmesini sağlamak

      Üretim faaliyetlerinde yasaklanmış maddeler kullanmamak

      Tarımda izlenebilirlik ve sürdürülebilirlik sağlamak

      Gıda güvenliğini sağlamak

Kısaca iyi tarım uygulamaları ile, doğa, insan ve hayvan sağlığına zarar vermeyen bir tarımsal üretimin yapılması hedeflenmektedir.

Ülkemizde İyi Tarım Uygulamaları

Ülkemizden yapılacak tarımsal ürünler ihracatında, özellikle Avrupa Birliği’nde bulunan uluslararası büyük tedarikçi firmalar EurepGAP Belgesi aramaktadır. Bunun yanında ülkemizdeki tüketiciler de artık bilnçlenmeye başlamıştır ve doğayı koruyan ve çevreye zarar vermeyen güvenli gıda üretimini talep etmektedir. Bu açıdan gıda güvencesi yaratmak ve gıda güvenliği problemlerini çözmek için, ekonomik açıdan karlı olan, sosyal açıdan yaşanabilir, doğaya zarar vermeyen ve sürdürülebilir kalkınmayı sağlayan bir takım politikalar geliştirilmektedir. Doğaya zarar veren uygulanmaların önlenmesine ve uzun dönemde sürdürülebilir bir tarımsal üretim yapılmasına yönelik yasal düzenlemeler de yapılmaktadır.

Bu çerçevede ülkemiz koşulları dikkate alınarak, EurepGAP esasları doğrultusunda 2004 yılında İyi Tarım Uygulamalarına İlişkin Yönetmelik çıkarılmıştır.

Aynı zamanda hem bu yönetmelik hem de EurepGAP standardı koşullarına uygun üretim yapan işletmeler, bir belgelendirme kuruluşuna müracaat ederek EurepGAP Belgesi talep etmektedir.

EurepGAP standardı uluslararası alanda minimum zorunlulukları belirlemekte ve gönüllülük esasına dayanmaktadır. Sözü edilen Yönetmelik ise ülkemizde yayınlanmış bir yasal düzenlemedir ve uyulması bir zorunluluktur. Ancak ülkemizdeki üretici firmaların hala tam olarak bilinçlendikleri söylenemez. Bizde hala bu şekilde üretilen ürünlerin geleneksel ürünlere bakarak ne kadar yüksek fiyata satılabileceği tartışılmaktadır. Bu nedenle iyi tarım uygulamalarının yaygınlaşması yanında tüketiciler ve pazarlama zincirinde yer alan herkesin aynı bilinç düzeyine olmaları gerekmektedir.

İyi tarım uygulamalarının daha iyi anlaşılması ve yaygınlaşması ile birlikte, ülkemizde meyve sebze üretimi ve ihracat yükselecek ve iç ve dış piyasalara daha güvenilir ürünler sunulmuş olacaktır. Bunun yanında ülkemiz insanlarının da güvenilir ve sağlıklı ürünler tüketmelerinin önü açılacaktır. Bu uygulamaların ne kadar gerisinde kalınırsa, hem Avrupa Birliği ülkeleri hem de dünya tarımı karşısında rekabet sorunları yaşanacak ve ülkemizin üretim ve ihracatı sıkıntıya girecektir.

Bu gerçekle, son yıllarda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın da destekleri ile iyi tarım uygulamaları açısından son derece başarılı sonuçlar alınmaya başlanmıştır.

İyi tarım uygulamaları ile hem üretimde kalite, hem tarımsal üretimin yapıldığı çevre hem de üretimde çalışanların sağlığı ve refahı göz önünde bulundurulduğu için, şu standartlar birarada tutulmuştur:

      ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi standardı

      ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standardı

      OHSAS 18001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı

İyi tarım uygulamaları belgelendirme çalışmaları ile, iyi tarım uygulamaları esaslarına uygun olarak üretilen ürünlerin,

      Kalite koşullarına uygun olarak üretildiği,

      İnsan sağlığına zararlı olan kimyasal, mikrobiyolojik ve fiziksel kalıntılar taşımadığı,

      Üretim sırasında canlı yaşamının olumsuz etkilenmediği

      Çevreyi kirletmeden ve doğal dengeyi, bozmadan üretildiği, ve

      Tüketildiği ülkelerin yasal düzenlemeleri açısından sorun teşkil etmediği

garanti altına alınmış olmaktadır.

Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., İyi Tarım Uygulamaları ve belgelendirme çalışmaları ile ilgili tereddüt duyulan her konuda yardımcı olmaya hazırdır.



İyi Tarım Uygulamaları Belgesi Almak İstermisiniz

Şirketimiz uluslararası geçerli, akredite ve onaylı olarak İyi Tarım Uygulamaları Belgelendirmesi almanız için en iyi seçim olacaktır, başvuru için belgelendirme başvuru formumuzu doldurarak başvurunuzu yapabilirsiniz. Sizinle en kısa sürede İyi Tarım Uygulamaları Belgelendirmesi Hizmeti hakkında bilgilendireceğiz.