Özellikle demir ve çelik, plastik, boya, petro kimya ya da kaynak işlerinin yapıldığı işletmelerde, işin yapılması sırasında ortama zehirli gazlar ve buhar yayılmaktadır. Bu işyerlerinde, meslek hastalıklarının ve iş kazalarının önüne geçebilmek için çalışma ortamlarının havasında bulunan gaz ve buharların ölçülmesi, izlenmesi ve etkili havalandırma sistemlerinin kurulması gerekmektedir.
Çeşitli işyerlerinde, hammadde, ara veya mamül madde olarak gaz, buhar, sis, toz veya duman şeklinde değişik maddeler bulunmakta veya çalışmalar sırasında ortaya çıkmaktadır. İşyeri havasını kirleten bu maddeler bazen insan sağlığı için zararlı olmazlar, ancak belli sınırların üzerine çıktıklarında rahatsız edici, hatta çok zararlı olabilirler. Bu şekilde kirlenmiş havanın insanlar tarafından solunması, çeşitli hastalıklara veya ölümlere neden olabilir.
Örneğin bir kaynak işlemi sırasında insan sağlığına zarar veren çeşitli zehirli gazlar, dumanlar, partiküller ve metal buharı havaya karışmaktadır. Bunlara emisyon maddeleri denir ve çok fazla solundukları takdirde insan sağlığına verdikleri zararlar tehlikeli olur. Kaynak dumanında özellikle krom, nikel, arsenik, asbest, azot oksitleri, karbon monoksit, bakır, kurşun, ozon, çinko gibi sayısız zehirli maddeler bulunmaktadır. Bu buharın solunması demek, sayılan maddelerin ciğerlere yerleşmesi ve solunum sistemini çalışmaz duruma getirmesi demektir.
Zehirli Gaz ve Buhar Analizinin Kapsamı Nedir?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında çıkarılan Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik esaslarına göre işverenler, kimyasal maddelerle çalışan personelin bu maddelere maruziyetini önlemek, bunun mümkün olmadığı durumlarda en az seviyeye çekmek ve çalışanların bu tehlikelerden korunması için gerekli bütün önlemleri almak zorundadır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği de benzer hükümler taşımaktadır. Buna göre işverenler, çalışma ortamlarını belli aralıklarda ve belli yöntemlere uygun şekilde, yetkili kişi ve kuruluşlara test ve muayene ettirmek zorundadırlar.
Bu analiz çalışmalarında dikkate alınan ulusal ve uluslararası standartların bir kısmı şunlardır:
- TS EN 689 İşyeri havası - Solunumla maruz kalınan kimyasal maddelerinsınır değerler ile karşılaştırılması ve ölçme stratejisinin değerlendirilmesi için kılavuz
- TS EN 45544-1 İşyeri havası - Toksik gaz ve buharların doğrudan tespit edilmesi ve derişimlerinin doğrudan ölçülmesinde kullanılan elektrikli cihazlar - Bölüm 1: Genel kurallar ve deney metotları
- TS EN 45544-2 İşyeri havası - Toksik gaz ve buharların doğrudan tespit edilmesi ve derişimlerinin doğrudan ölçülmesinde kullanılan elektrikli cihazlar - Bölüm 2: Maruz kalma ölçümlerinde kullanılan cihazlar için performans kuralları
- TS EN 45544-3 İşyeri havası - Toksik gaz ve buharların doğrudan tespit edilmesi ve derişimlerinin doğrudan ölçülmesinde kullanılan elektrikli cihazlar - Bölüm 3: Genel gaz tespitinde kullanılan cihazlar için performans kuralları
- TS EN 45544-4 İşyeri havası - Toksik gaz ve buharların doğrudan tespit edilmesi ve derişimlerinin doğrudan ölçülmesinde kullanılan elektrikli cihazlar - Bölüm 4: Cihaz seçme monte etme, kullanım ve bakım kılavuzu
- TS EN 1540 İşyeri havasına maruz kalma - Terimler ve tarifler
- TS EN 482:2012+A1 İşyeri havası - Kimyasal maddelerin ölçülmesi ile ilgili işlemlerin performansı için genel kurallar
Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak ve tarafsız bir yaklaşım ile ölçüm hizmetleri vermekte ve faaliyetleri sırasında, TS EN ISO/IEC 17020 Çeşitli Tipteki Muayene Kuruluşların Çalıştırılmaları İçin Genel Kriterler standardı esaslarına uymaktadır. İşyeri ortam ölçümleri arasında yapılan zehirli gaz e buhar analizleri konusunda daha ayrıntılı bilgiler, kuruluşumuz çalışanlarından talep edilebilir.