Yaşam alanlarında, üretim tesislerinde ya da elektriksel güvenliğin sağlanması gereken her alanda topraklama konusu büyük önem taşımaktadır. Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği ile elektrik tesislerinde topraklama konusunda bir takım standartlar ve kurallar getirilmiş ve bunlar zorunlu tutulmuştur.
Elektrik tesisleri için en önemli koruma sistemi topraklamadır. Topraklama sistemi hatasız kurulduğu ve çalıştığı zaman işletme güvende demektir. Toprak iletkeni fiziksel olarak kopuk olmamalıdır. Bu durumu tespit etmek için süreklilik testi yapılmaktadır.
Birbirlerine iletken olarak bağlanan ve sınırları belli bir alan içinde bulunan topraklayıcılar ve topraklama iletkenlerinden oluşan sisteme topraklama tesisi denmektedir. Topraklama çalışmalarının temelinde, insan yaşamının, işletme varlıklarının ve diğer eşyaların, beklenmedik durumlar karşısında elektriğin vereceği zararlara karşı korunması bulunmaktadır. Yeni yapılan veya yapısı değiştirilen işletmeler ya da tesisler, çalışmaya başlamadan önce kurulum ve montaj aşamasında nitel ve nicel olarak gözden geçirilmelidir. Nitel gözden geçirme sadece göz ile yapılan muayene ve kontrolleri içerir. Nicel gözden geçirme ise ölçüm cihazları kullanılarak yapılan muyene ve kontrollerdir.
Nitel gözlem sırasında işletme elemanlarının, güvenlik standartlarına uygun olup olmadıkları, elemanların seçiminin ve montajının imalatçı verilerine uygun yapılıp yapılmadığı, güvenliği etkileyen faktörlerin olup olmadığı, tehlikeli gövde akımlarına karşı önlem alınıp alınmadığı, kablo, iletken ve baraların akım taşıma kapasitesine uygun seçilip seçilmediği gibi noktalara bakılmaktadır.
Nicel gözlem ölçme ve değerlendirme kavramlarını içermektedir. Bir takım ölçü ve test aletleri kullanılarak yapılmaktadır. Elektrik Tesislerinde Topraklama Yönetmeliği esasları uyarınca ölçüm ve test yapılması gereken konular şunlardır: süreklilik testleri, izolasyon direncinin ölçülmesi, toprak öz direncinin ölçülmesi, topraklama direncinin ölçülmesi, loop empedans ölçümü, RCD testi ve PSC (kısa devre akımı) ve PFC (muhtemel kaçak akım) testi.
Bunların içinde süreklilik testi, iki iletken arasındaki direncin ölçülmesi amacı ile yapılmaktadır. Topraklama tesislerinde süreklilik testleri, koruma iletkenlerinin, ana ve yardımcı eş postansiyel baralarının bağlantı kontrolleri için yapılmaktadır.
Süreklilik Testleri Yaptırmanın Önemi
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin, bakım, onarım ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar başlıklı ekinde (Ek-III), süreklilik testleri, tesisatlar konusuna girmektedir. Buna göre ilgili standartlarda başka bir süre verilmemişse, süreklilik testlerinin yılda en az bir defa yaptırılması gerekmektedir. Bunun yanında süreklilik testlerini yapacak kişiler mutlaka elektrik mühendisleri, elektrik teknikerleri veya yüksek teknikerler olmak zorundadır. Test işlemlerinin ve sonunda düzenlenecek raporların bir değer taşıması buna bağlıdır.
İşletmelerde iç tesisat muayenesi ve bu kapsamda süreklilik testlerinin yaptırılması ile, mevcut kablo kesitlerinin üzerlerinden geçen akım değerlerine göre standartlara uygun olup olmadıkları kontrol edilir. Bu arada sigorta ve şalterler üzerindeki akımların uygunluğu de değerlendirilir.
Süreklilik testleri yapılırken, Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği ve Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği mutlaka gözönünde tutulmalıdır.
İşletmelerde elektriksel süreklilik, topraklama sistemlerinin mekanik, kimyasal ve elektrokimyasal bozulmalara karşı korunmasını sağlayacak şekilde elde edilmelidir. Elektrik süreklilik testleri, arıza çevrim empedansı ölçümü yapılmadan önce yapılmalıdır.
Süreklilik testlerinde dikkate alınan standartları şunlardı:
- TS HD 60364-4-43 Binalarda elektrik tesisatı - Bölüm 4: Güvenlik koruması - Grup 43: Aşırı akıma karşı koruma
- TS HD 60364-5-54 Bina elektrik tesisatları - Bölüm 5: Elektrikli cihazların seçimi ve montajı - Kısım 54: Topraklama düzenlemeleri ve görüntü koruyucu iletkenler
Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş. süreklilik test hizmetlerini yetkin bir yönetici ve çalışan kadrosu ve güçlü bir altyapı ile birlikte sunmaktadır.