Otomotive sanayii geliştikçe bu sanayide kullanılan makineler ve teçhizatları da aynı paralelde gelişmektedir. Araç kaldırma lifletleri bunların içinde en dikkat çekici olanlarıdır. Gerek otomobil fabrikalarında gerekse servislerde en fazla kullanılan kaldırma ekipmanı, araç kaldırma liftleridir.
Araç kaldırma liftleri kullanım amaçlarına ve üretim ve satış özelliklerine bağlı olarak çok farklı modellerde üretilse de temelde ya iki kolonludur ya da dört kolonlu. Otomobil fabrikalarının ve otomobil tamirhaneleri ve servislerinin vazgeçemediği araç kaldırma liftlerinin kaldırma kapasitelerine ve araçların hafif, orta ve ağır sınıf olmalarına göre çok çeşitleri bulunmaktadır.
Araç kaldırma liftleri hidrolik sistemler ile çalışmaktadır. Bu sistemlerde uygulanan kuvveti iletmek için yağ veya su gibi sıkıştırılması mümkün olmayan sıvılar kullanılmaktadır. Hidrolik sistemler, araçların fren sistemlerinde kullanılırken, iş makinalarında veya araç kaldırma lifti gibi hidrolik liftlerde ağırlık kaldırma amacı ile kullanılmaktadır. Hidrolik sistemlerin temelinde Pascal prensibi yatmaktadır. Bu prensibe göre kapalı kaplardi bulunan sıvının herhangi bir noktasında basınç uygulandığında, bu basınç kaptaki sıvının her noktasına eşit olarak dağılmaktadır.
Hidrolik araç kaldırma liftlerinde sistem biraz daha karmaşıktır. Çünkü burada uygulanan kuvvetin katlanması söz konusudur. Basit bir anlatımla birbirlerine bağlı iki silindirden küçük olanına uygulanan bir yük, diğer silindirdeki daha ağır bir yükü kaldırabilmektedir. Bu sistemin kuvveti katlama özelliği sayesinde araç kaldırma liftleri, uygulanan kuvvetin çok üzerinde yükleri kolayca yukarı kaldırabilmektedir.
Araç Kaldırma Liftlerinin Kontrol ve Muayene Esasları
Araç kaldırma liftleri, bu özellikleri itibariyle kaldırma ve iletme ekipmanları grubuna girmektedir ve imalat, bakım ve onarım gerektiren araçların alt kısımlarında daha rahat bir çalışma imkanı vermektedir. Ancak sadece bu durum bile insan sağlığı ve güvenliği açısından ne kadar riskli olduğunu göstermektedir. Araçların düzenli kontrolleri yapılırken, tekerleklerine ve fren sistemlerine bakılırken, susturucu değiştirilmesi veya benzer çalışmalar yapılırken aracın yukarı kaldırılması, araç kaldırma liftleri sayesinde olmaktadır. Sonuçta araçların kendi ağırlıklarının altına girildiği için riskin büyüklüğü ortadadır.
Bu nedenle, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’ne uygun faaliyet göstermek, çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak açısından bir zorunluluktur.
Söz konusu yönetmelikte, araç kaldırma liftlerinin ne sıklıkta kontrol ve muayenelerinin yapılması gerektiği ve bu sırada hangi kriterlere ve standartlara uyulacağı açıklanmıştır.
Birçok muayene ve test kuruluşu gibi kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş. de araç kaldırma liftlerinin kontol ve muayenelerini gerçekleştirmekte ve uygunluk tespit edilmesi halinde rapor düzenlemektedir.
Yasal düzenlemelere göre işverenler yılda en az bir kere kullanılan araç kaldırma liftlerini kontrol ve muayene ettirmek zorundadır. Aksi halde yaşanacak kazalarda bütün sorumluluk işverenlerde olacaktır.
Bu kontroller sırsında uyulması gerekli temel standartlar şunlardır:
- TS EN 60204-32 Makinalarda güvenlik - Makinalardaki elektriksel cihazlar - Bölüm 32: Yük kaldırma makinaları için kurallar
- TS ISO 12480-1 Vinçler - Emniyetli kullanım - Bölüm 1: Genel
- TS EN 13000:2010+A1 Vinçler - Mobil vinçler
- TS EN 1495/A2 Kaldırma platformları - Sütunlu çalışma platformları
- TS EN 1757-2 Endüstriyel araçlarda güvenlik - Yaya tarafından kumanda edilen araçlar - Bölüm 2: Palet taşıyıcılar (transpaletler)
Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., her kapasitede ve güçte araç kaldırma liftlerinin kontrol ve muayene hizmetlerini, yetkin bir yönetici ve çalışan kadrosu ve güçlü bir altyapı ile ve kaliteli, güvenilir ve hızlı bir şekilde vermektedir.