SA8000SosyalSorumlulukBelgelendirmesi

SA 8000 Sosyal Sorumluluk Belgelendirmesi

Uluslararası onaylı ve akredite;
SA 8000 Sosyal Sorumluluk Belgelendirmesi ve Sertifikasyon Hizmetleri

SA 8000 Sosyal Sorumluluk Belgelendirmesi

Bir zamanlar malın değerini, fiyatı ve kalitesi belirlerken, artık günümüzde bunların yanında malın değerini belirlemede hizmet özellikleri, müşteri memnuniyeti kriterleri ve sosyal uygunluk koşulları da aranan özellikler arasına girmiştir. Büyük firmalar, bilinçlenen tüketici eğilimleri ve gelişen iletişim teknolojileri yüzünden, sosyal sorumluluk duymak ve ahlaka uygun faaliyetler göstermek zorunda kalmaktadır. Özellikle de, emek yoğun sektörlerde sosyal sorumluluk faaliyetleri ve insan haklarına saygılı üretim yapılması, daha fazla ön planda tutulmaktadır. Çünkü bilinçli tüketicler artık, insani olmayan koşullarda çalışan ve haklarını alamayan işçilerin ürettiği ürünleri, ya da çocuk işçilerin çalıştırıldığı bir işletmenin ürünlerini kullanmak istememektedir.

Bu durum doğal olarak üretici firmalar üzerinde rekabet ve satış politikalarını belirlerken baskı yapmaktadır ve beraberinde bir takım sosyal sorumlulukları yerine getirme zorunluluğu doğurmaktadır.

Sosyal sorumluluk, bir işletmenin faaliyette bulunduğu ortamı korumak ve geliştirmek konusundaki yükümlülüklerini ifade etmektedir. Sosyal sorumluluk kavramına giren konular şu şekilde sıralanabilir:

      Müşterilerin tercihlerini ve taleplerini dikkate alarak güvenli ve kaliteli ürünler sunmak

      Çalışanların temel hak ve özgürlüklerine saygı göstermek

      Firmayı, ortakların haklarını koruyacak ve yatırımlarını kazançlı yapacak bir şekilde yönetmek

      Doğal çevreyi korumak

      Firmanın faaliyetleri konusunda insanlara doğru bilgi sunmak

      Toplumun refah seviyesine katkıda bulunacak sağlık, eğitim ve sanat etkinliklerini desteklemek

Firmaların sosyal sorumluluklarının, belli standartlar içinde yerine getirilmesini sağlamak üzere, SA 8000 standardı geliştirilmiştir. Bu standart, ISO 9001 Kalite Yönetim Sistemi ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standartlarını örnek alan ve performans koşulları yanında sistem ve prosedür koşullarını da önemseyen bir standarttır.

SA 8000 Standardı Nedir?

SA 8000 Sosyal Sorumluluk standardı, 1997 yılında Uluslararası Sosyal Sorumluluk Örgütü (Social Accountibility International, SAI) tarafından yayınlanmıştır. Standardın bu ilk şekli, çalışanların temel haklarını koruma altına almayı hedef almıştır. Kurulan çalışma grubunda çok sayıda akademisyen, işveren, çeşitli işçi sendikaları, insan hakları ve çocuk hakları örgütleri katılmıştır. Çalışma sırasında, Uluslararası Çalışma Örgütü sözleşmeleri, Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi temel alınmıştır.

2001 yılına gelindiğinde bu standart revize edilmiş ve ilk tedarikçi değerlendirme standardı olarak kabul edilmiştir. Ayrıca standardın bu yeni versiyonu, işçilerin evlerinde de korunmasını sağlayacak şekilde genişletilmiştir.

SA 8000 standardı dört ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, standardın amaç ve kapsamı tanımlanmıştır. İkinci bölümde, bir işletmenin SA 8000 Belgesi alabilmesi için standarda ilave olarak uymak zorunda olduğu ulusal yasal düzenlemeler, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün temel düzenlemeleri ve Birleşmiş Milletler Anayasası gerekliliği açıklanır. Üçüncü bölümde, standartla ilgili işletme, çocuk işgören, tedarikçi ve zorla çalıştırılan işçiler açıklanmıştır. Nihayet son bölümde ise, firmanın SA 8000 Sosyal Sorumlukuk Sitemi’ni uygularken ve SA 800 Belgesi alırken uymak zorunda olduğu genel koşullar açıklanmaktadır.

Örneğin, işletmeler 15 yaşın altında çocuk işçi çalıştırıamazlar. Bu yaşın üzerindeki çocuk işçiler okula gidiyorsa, işte geçireceği süre günde on saati geçemez. İşletmeler işçileri zorla çalıştıramaz veya işçilerden kimlik veya belli bir deposit talep edemez. Çalışanlar sendika kurma, bir sendikaya katılma ve toplu pazarlık hakklarına sahiptir. İşçiler haftalık 48 saatten fazla çalıştırılamaz ve fazla mesailer haftalık 12 saati geçemez. Ücretler en az ülkenin asgari ücret seviyesinde işçilerin temel ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek düzeyde olmak zorundadır. Firmalar, işçilere sağlıklı bir çalışma ortamı sunmak ve kaza ve yaralanma için önleyici tedbirler almak zorundadır. Nihayet çalışanlar, cinsiyet, etnik köken ve benzer nedenlerle farklı muameleye tabi tutulamaz, çalışanlara fiziksel ve psikolojik baskı uygulanamaz.

Firmaların tek başlarına SA 8000 standardına uymaları da yeterli değildir. Birlikte çalıştıkları üretici ve tedarikçi firmaların da bu standarda uymaları gerekmektedir.

Neden SA 8000 Standardına İhtiyaç Duyulmuştur?

SA 8000 standardına gerek duyulmasında şu üç konu etkili olmuştur:

      Gelişmekte olan ülkelerde, çalışanların maruz kaldığı kötü çalışma koşulları, artık gözardı edilemeyecek bir seviyeye gelmiştir.

      Sivil toplum örgütleri, çalışma koşullarının iyileştirilmesi yönünde çaba göstermeye başlamışlardır.

      Tasarruf sahiplerin yatırım kararı verirken, maddi kazanç yanında işletmelerin sosyal sorumluluklarına ne derece uygun hareket ettiklerine de dikkat etmeye başlamışlardır.

Az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde çalışma koşulları gittikçe kötüleşmektedir. İnsan hakları konusunda duyarlı gelişmiş ülkeler bu konuda daha somut adımlar atılması gerektiğine inanmaktadır. SA 8000 standardı, bu zorunlukla ortaya çıkmıştır. Günümüzde dünya oyuncak üretiminin yüzde 80’i üçüncü dünya ülkelerinde,özellikle de Asya’da yapılmaktadır. Bu ülkelerde ucuz işgücü ve sağlıksız çalışma koşulları ciddi boyutlardadır. Uzun çalışma saatleri ve batı standartlarının çok altında ücretler söz konusudur. Genelde kırsal kesimden gelen ve nitelikli olmayan bu işçiler uluslararası işletmeler açısından her durumda çalışmaya hazır potansiyel işgücü olarak görülmektedir.

Sivil Toplum Kuruluşları da dünya genelinde insan haklarına aykırı uygulamalar ve önleyici girişimler konusunda aktif bir rol oynamaktadır. Bu sayede dünya genelinde kötü çalışma koşullarına karşı bilinçli bir tepki başlatılmıştır.

SA 8000 Sosyal Sorumluluk Belgelendirme Süreci Ne Şekildedir?

İşletmeler SA 8000 standardını kurup yönetmeye başladıklarında, bu durumun kanıtlanması amacı ile bir belgelendirme kuruluşuna müracaat ederek SA 8000 Belgesi talep edebilirler. Bu durumda kar amacı gütmeyen bağımsız denetim şirketleri tarafından işletmenin koşulları kontrol edilir ve işletmenin gerekli koşulları sağladığı tespit edilirse SA 8000 Belgesi düzenlenerek işletmeye teslim edilir. Denetçiler bu belgeyi almak isteyen işletmeleri yerinde ziyaret ederek, standardın kaspamına giren konulardaki uygulamaları değerlendirmektedir.

Denetçiler, gerçekleştiridikleri denetimin ve belgelendirme çalışmalarının etkinliğini artırmak için bölgesel insan hakları grupları ile bilgi alışverişinde bulunabilirler.

Ülkemizin Mevcut Durumu Nedir?

SA 8000 standardının kapsamına giren konular açısından ülkemizin pek de iyi durumda olduğu sözylenemez. Özellikle çocuk işçilerin çalıştırılması konusunda ülkemiz oldukça kötü durumdadır. Bu konuda ülkemiz Kenya, Bangladeş ve Haiti’nin arkadından dördüncü sırada yer almaktadır. Ülkemiz Cezayir, Mısır, Hindistan, Endonezya, Filipinler ve Pakistan gibi ülkelerin bile gerisindedir.

Ağır enflasyon koşuları yüzünden çalışanlar, insan onur ve gururuna yakışan bir ücret alamamaktadırlar. Sosyal güvenlik sistemi, sağlık gibi en temel ihtiyaçlara yeni yeni cevap verecek duruma gelmiştir.

Ülkemiz, İstihdama Kabulde Asgari Yaşa ilişkin Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi’ni imzalamıştır. Buna göre çocuk işçiliğini önlemek ve istihdama kabul için asgari yaşı, çocukların fiziksel ve zihinsel gelişmelerine imkan verecek bir seviyeye yükseltmek konusunda yasal düzenlemeler yapmayı kabul etmiştir. Bunun yanında Çocuk İşçiliğinin Sona Erdirilmesi Uluslararası Programı’nı kabul etmiş ve Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi’ni imzalamıştır. Ancak uygulamada yeterince ilerleme kaydedilmiş değildir.

İtalya’da 395, Hindistan’da 141, Çin’de 129, Brezilya’da 99, Pakistan’da 53 firma SA 8000 Belgesi almıştır. Ülkamizde ise sadece 6 firma bu belgeyi almıştır.

Ülkemiz gibi gelişmekte olan ülkeler açısından SA 8000 standardı şu önemli işlevlere sahiptir:

      Çocuk işçiler çalıştırılmasının önüne geçilmesi

      Sendikal hakların iyileştirilmesi ve sendikalılaşma oranının yükselmesi

      Çalışma saatlerinin iyileştirilmesi

      Düşük ücretlerin insan onuruna yakışır bir seviyeye çekilmesi

      Sağlık ve güvenlik konularında olumlu gelişmelerin sağlanması

Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., SA 8000 Sosyal Sorumluluk belgelendirme çalışmalarını, ulusal ve uluslararası akreditasyon kuruluşlarından aldığı yetkiye dayanarak gerçekleştirmektedir.

 

 



SA 8000 Belgesi Almak İstermisiniz