İşletmelerde çalışma ortamının iyi aydınlatılmış olması ve aydınlatmanın yapılan işe uygun ve güvenli olması, rahat bir çalışma ortamı imkanı vermektedir. Aynı zamanda işyerlerinde iş kazalarının önlenmesi açısından da aydınlatmanın yeterli olması gerekmektedir. Aydınlatmanın yeterli olup olmadığını belirlemek amacı ile ışık şiddeti ölçümleri yapılmakta, mevcut durum belirlenmekte ve aydınlatmanın güvenli çalışma için yeterli olmadığı anlaşılırsa iyileştirme yapılmaktadır.
İşyerlerinde güvenli bir çalışma ortamının olmasında, görsel faaliyetlerin kolayca sürdürülmesinde ve çalışanlara uygun bir görüş alanı sunulmasında en önemli faktör aydınlatmadır. İş güvenliği koşullarının iyileştirilmesi, bir işyerindeki tehlikelerin görünür olmasını sağlayacaktır. Aydınlatma, aynı zamanda çalışanların kendilerini iyi hissetmesi ve moralllerinin yüksek olması gibi biyolojik ve psikolojik etkiler de yapmaktadır. Bu ise işyerinde verimi yükseltecek bir faktördür.
Aydınlatmanın yeterli olması, herşeyden önce yapılan işlerin bütün ayrıntılarının görülmesi için gereklidir. İşin uygulanan kalite standartlarının gerektirdiği şekilde yapılması, hata oranlarının düşürülmesi ve iş kazalarının önlenmesi açısından da yeterli aydınlatmanın sağlanmış olması çok önemlidir.
Uzmanlara göre aydınlatma açısından mümkün olduğu ölçüde gün ışığından yararlanmak en doğru çözümdür. Ancak bunun mümkün olmadığı durumlarda aydınlatma kriterlerine uygun bir aydınlatma sistemi kurulmalıdır. Gün ışığı ile birlikte dengeli olarak kurulacak aydınlatma sistemleri en uygun çözümdür.
Aydınlatma kriterlerinin başında aydınlatma şiddeti gelir. Aydınlatma şiddeti, bir yüzeye düşen ışık miktarıdır. İkinci kriter lüminesans’tır. Bu bir yüzey tarafından yansıyan ya da emilen ışık miktarıdır. Diğer aydınlatma kriterleri, yansıtma oranı doğrudan ve dolaylı aydınlatma, göz kamaşması, ışığın renk sıcaklığı, renk yansıtma ve gün ışığıdır.
Işık Şiddeti Ölçümünün Kapsamı Nedir?
Aydınlatma şiddeti ve aydınlığın çalışma ortamında dağılımı, çalışanın işini ne kadar hızlı, güvenli ve rahat bir şekilde yaptığı ile ilgilidir. Aydınlatma şiddeti arttıkça işin ayrıntıları o kadar kolay farkedilir. Çalışanların hata yapma oranı düşeceği için iş kazaları da azalmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, yüksek aydınlatma şiddeti, çalışanların konsantrasyon ve motivasyonunu yükseltmekte ve performansını yüzde 50 oranında arttırmaktadır. İş kazalarının büyük bir kısmı düşük aydınlatma şiddetinden kaynaklanmaktadır. Bu araştırmalarda çalışma ortamlarında aydınlatmada yapılan iyileştirmelerden sonra verimlilik artışı da görülmüştür.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından çıkarılan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği esaslarına göre, işverenler tarafından, çalışanların kullandıkları ortamların ve ekipmanların, belli aralıklarda ve belli yöntemlere uygun şekilde test ve muayene edilmesi gerekmektedir.
Bu çerçevede yapılan ölçümler arasında ışık şiddeti ölçümleri de bulunmaktadır. Bu ölçümlerde esas alınacak birçok ulusal ve uluslararası standart bulunmaktadır. Aydınlatma ölçümleri yapılırken dikkate alınan birkaç standart şunlardır:
- TS EN 12464-1 Işık ve aydınlatma - Çalışma yerlerinin aydınlatılması - Bölüm 1: Kapalı çalışma alanları
- TS EN 12464-2 Işık ve aydınlatma - Çalışma yerlerinin aydınlatılması - Bölüm 2: Bina dışı iş yerleri
- ISO 8995-1:2002 (CIE S 008/E:2001) Lighting of workplaces - Part 1: Indoor
- ISO 8995-3:2006 (CIE S 016/E:2005) Lighting of workplaces - Part 3: Lighting requirements for safety and security of outdoor workplaces
- COHSR-928-1-IPG-039 Measurement of lighting levels in theworkplace - Canada occupational safety and health regulations, Part VI
- ISO/FDIS 8995-2:2005-09 Lighting of workplaces - Part 2: Outdoor
Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak ve tarafsız bir yaklaşım ile ölçüm hizmetleri vermektedir. Ayrıca bu faaliyetleri sırasında, TS EN ISO/IEC 17020 Çeşitli Tipteki Muayene Kuruluşların Çalıştırılmaları İçin Genel Kriterler standardı esaslarına uymaktadır. Işık şiddeti ölçümü konusunda daha ayrıntılı bilgilere ihtiyaç duyulursa kuruluşumuz çalışanlarına başvurabilirsiniz.