Basitçe ifade etmek gerekirse, yanma olayı için üç faktörün birarada olması gerekir: ısı, oksijen ve yanıcı maddeler. Dolayısıyla yangının sönmesi için de bu üç faktörden birinin ortadan kalkması gerekir. Yangının çıkmaması için alınacak önlemler kadar, çıkan bir yangının büyümemesini sağlamak da bir o kadar önemlidir. Doğal afetler dışında, bir yangın büyük bir ihtimalle insanların yaptıkları hatalar yüzünden çıkmaktadır.
Bir yangın çıktığında itfaiye gelinceye kadar yangına müdahale etmek, ufak yangınları söndürmek ve itfaiyenin çalışmalarına yardımcı olmak amacı ile kurulan sistemlere yangın tesisatı denmektedir. Bir yangın tesisatının sadece fabrika veya işletmelerde değil konutlarda, alışveriş merkezlerinde, otellerde, hastanelerde, devlet dairelerinde, kısaca bütün binalarda bulunması gerekmektedir. Ancak sadece yangın tesisatı kurmakla iş bitmiyor. Kurulan sistemin çalışabilir ve güvenilir olması de gerekmektedir. Yangın tesisatı bazı olaylarda beklendiği gibi etkili olamamaktadır.
Yangın tesisatı kurulurken, pratik olması kadar yangın anında yeterli basınç ve miktarda su verebilmesi gibi faktörler de dikkate alınmak zorundadır. Bunun yanında kurulan yangın tesisatının belli aralıklarla bakımlarının yapılması gerekmektedir. Bunlar yapılmazsa kurulan sistemden bir fayda sağlanamaz.
Esas olarak yangın tesisatı, kuru ve ıslak olarak iki çeşittir. Kuru yangın tesisatını oluşturan boruların içinde su yerine basınçlı hava veya azot gazı bulunmaktadır. Bir yangın çıktığında ilk müdahale bunlarla yapılır. Kuru yangın tesisatları, itfaiyelerin giremeyeceği dar sokaklarda, binaların üst katlarında ya da kapalı çarşılarda kullanılmaktadır. Yangın sırasında bu borulara itfaiye tarafından yapılan bağlantı ile su verilir. Otomatik çalıştırılan kuru yangın sistemlerinde, yangın sırasında oluşan ısıya bağlı olarak su püskürtme başlığı genişler ve boruların içine su dolar. Borular su ile dolunca sistem otomatik olarak su püskürtmeye başlar. Islak yangın tesisatları genelde yüksek yapılarda kullanılır ve bu sistemler, içinde basınçlı su olan bir boru ağı kullanılarak tasarlanır.
Yangın Tesisatı ve Hortum Ölçümü Yaptırmanın Önemi
Yangın tesisatı güvenlik açısından son derece önemli bir sistemdir. Bu nedenle kesinlikle kaliteli ve uzman kişiler tarafından kurulmalıdır. Aynı zamanda bu konuda test ve muayene hizmetleri veren kuruluşlara yangın tesisatı ve hortum ölçümleri yılda en bir kere yaptırılmalıdır.
İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin, bakım, onarım ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar başlıklı ekinde (Ek-III), yangın tesisatı ve hortum ölçümü, tesisatlar konusuna girmektedir. Buna göre öncelikle projede öngörülen kriterler açısından yangın tesisatı ve hortum ölçümlerinin uygun olup olmadıkları kontrol edilir. Arkasından aşağıda açıklanan standartlarda belirtilen koşullara uygunluk değerlendirmesi yapılır. Yapılacak kontrol ve muayenelerde esas alınacak standartlar şunlar olmaktadır:
- Yangın tesisatı ve hortumlar, motopomplar, boru tesisatı için,
- TS 9811 Yangın söndürücüler - Orta ve yüksek genleşmeli köpük sistemleri - Bakım ve denetleme
- TS EN 671-3 Sabit yangın söndürme sistemleri - Hortum sistemleri - Bölüm 3: Yarı sert hortumlu hortum makaraları ve yassı hortumlu hortum sistemlerinin bakımı
- TS EN 12416-1+A2 Sabit yangın söndürme sistemleri - Toz sistemleri - Bölüm 1: Bileşenlerin özellikleri ve deney metotları
- TS EN 12416-2+A1 Sabit yangın söndürme sistemleri - Toz sistemleri - Bölüm 2: Tasarım, yapım ve bakım
- TS EN 12845 Sabit yangın söndürme sistemleri - Otomatik sprinkler sistemleri - Tasarım, montaj ve bakım
- Yangın söndürme cihazı için,
- TS ISO 11602-2 Yangından korunma - Taşınabilir ve tekerlekli yangın söndürücüler - Bölüm 2 : Muayene ve bakım
Kuruluşumuz TÜRCERT Teknik Kontrol ve Belgelendirme A.Ş., yangın tesisatı ve hortum ölçüm hizmetlerini yetkin bir yönetici ve çalışan kadrosu ve güçlü bir altyapı ile birlikte sunmaktadır.